Thành phần Đoàn giám sát gồm: ông Giang Văn Phục-Phó Chủ tịch HĐND tỉnh; ông Ngô Hen-Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND tỉnh, làm Trưởng đoàn và các đồng chí thành viên đoàn giám sát (theo quyết định số 47/QĐ-BKTNS ngày 28/7/2023 của Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND tỉnh). Thành phần cấp huyện gồm có: Ông Tạ Văn Dung-Chủ tịch UBND huyện và các thành viên Ban chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia huyện; lãnh đạo UBND 05 xã.
Tại buổi làm việc đại diện lãnh đạo phòng Nông nghiệp và PTNT huyện thông qua báo cáo kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của huyện từ năm 2021 đến năm 2023:
Công tác tổ chức tuyên truyền được BCĐ huyện thực hiện đa dạng với nhiều hình thức, đã tổ chức được 82 cuộc, 2.082 lượt người dự; lắp đặt 62 panô về tuyền truyền xây dựng nông thôn mới. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể từ huyện đến cơ sở đã tổ chức các phong trào thi đua, các cuộc vận động hướng vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới một cách thiết thực, hiệu quả như: Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; phong trào thực hiện mô hình “5 không 3 sạch”; phong trào “nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau xóa đói, giảm nghèo và làm giàu chính đáng”; “phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình văn hóa”...
Qua triển khai thực hiện phong trào thi đua “cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã có 30 tập thể, 35 cá nhân được UBND tỉnh, UBND huyện khen thưởng có thành tích xuất sắc trong các phong trào góp phần đưa địa phương hoàn thành các mục tiêu xây dựng nông thôn mới
Công tác huy động nguồn lực, quản lý và sử dụng nguồn lực thực hiện chương trình:
- Vốn ngân sách nhà nước thuộc chương trình phân bổ giai đoạn 2021-2023 là 16.183 triệu đồng, đã giải ngân 7.100,7 triệu đồng, đạt 43,87% kế hoạch. trong đó:
- Vốn doanh nghiệp và nhân dân đóng góp 11.740,5 triệu đồng, 3.000 ngày công.
Kết quả thực hiện Chương trình từ năm 2021 đến nay:
Kết quả thực hiện xã đạt chuẩn NTM:
Đến nay trên địa bàn huyện có 4/5 xã đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, theo kết quả đánh giá kết quả thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới năm 2022 (bộ tiêu chí xã nông thôn mới tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 2749/QĐ-UBND, ngày 3/11/2022) các xã cụ thể như sau:
Xã Phú Mỹ đạt 16/19 tiêu chí; Tân Khánh Hòa đạt 18/19 tiêu chí; Vĩnh Phú đạt 16/19 tiêu chí; Xã Vĩnh Điều 19/19 tiêu chí. Xã Phú Lợi 13/19 tiêu chí.
Kết quả thực hiện xã đạt chuẩn nâng cao:
Thực hiện ý kiến của Thường trực Huyện ủy theo Thông báo số 337/TB-VPHU ngày 31/1/2023 chọn xã Vĩnh Phú để triển khai xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2023-2025, qua đánh giá kết quả đã đạt được 9/19 tiêu.
Kết quả thực hiện tiêu chí huyện nông thôn mới:
Đạt 16/36 nội dung (2/9 tiêu chí), chưa đạt 20/36 nội dung (7/9 tiêu chí); tiến độ và kết quả đạt được của các tiêu chí huyện nông thôn mới còn chậm, chưa đạt theo nghị quyết đề ra (theo NQ: năm 2023 đạt 6/9 tiêu chí, 3 tiêu chí còn lại đạt 50%).
Tại buổi làm việc huyện đã có các kiến nghị với Đoàn giám sát:
1. Việc thực hiện Nghị quyết số 41/2022/NQ-HĐND ngày 29/12/2022 của HĐND tỉnh quy định các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025 trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, tại khoản 1, điều 6 về hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị đối với nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia phân bổ về cho huyện không triển khai thực hiện được do trình tự thủ tục rất phức tạp (theo phụ lục I, ban hành kèm theo Nghị quyết số 41/2022/NQ-HĐND). Đề xuất HĐND tỉnh điều chỉnh đối với bước 2, phụ lục I theo hướng phân cấp cho cấp huyện thành lập hội đồng, thẩm định và phê duyệt dự án.
2. Về nguyên tắc, tiêu chí, định mức bố trí vốn theo Nghi quyết số 26/2022/NQ/HĐND, ngày 5/8/2022 của HĐND tỉnh: đề xuất điều chỉnh bố trí vốn ngân sách trung ương và địa phương chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới vẫn bố trí cho các xã đặc biệt khó khăn (hiện nay không bố trí vốn ngân sách trung ương cho các xã đặc biệt khó khăn theo khoản 2, điều 4, Nghị quyết 26/2022/NQ-HĐND); đề nghị UBND tỉnh bố trí ngân sách địa phương đối ứng theo tỷ lệ tối thiểu 1,5 lần tổng vốn ngân sách trung ương hỗ trợ (theo điều 6, Nghị quyết 26/2022/NQ-HĐND).
3. Để cơ bản hoàn thành các tiêu chí huyện nông thôn mới đến năm 2025 theo Nghị quyết Đảng bộ huyện lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020 – 2025, kiến nghị UBND tỉnh quan tâm bố trí kinh phí triển khai thực hiện các tiêu chí cứng như:
- Đầu tư xây dựng Trung tâm Y tế huyện đạt chuẩn.
- Đầu tư xây dựng Trung tâm Văn hóa – Thể thao huyện đạt chuẩn (hiện tại chưa có Trung tâm Văn hóa – Thể thao).
- Cần phải đầu tư xây dựng thêm một số hạng mục công trình để trường THPT Thoại Ngọc Hầu chưa đạt chuẩn quốc gia.
- Đầu tư xây dựng Chợ trung tâm huyện đạt tiêu chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm (hiện tại chưa có chợ cấp huyện).
- Thu hồi chủ trương đầu tư tại Quyết định số 522/QĐ-UBND ngày 3/3/2020 của UBND tỉnh cho Công ty TNHH Bất động sản Tâm Hằng đầu tư Nhà máy xử lý rác thải và sản xuất sản phẩm năng lượng tái tạo từ rác tại ấp Trà Phô, xã Phú Mỹ (do đến nay chưa triển khai thực hiện) và tiếp tục kêu gọi nhà đầu tư triển khai thực hiện.
- Hỗ trợ kinh phí mở rộng tuyến ống nước sạch trên địa bàn các xã còn khó khăn nước sạch sinh hoạt (xã Vĩnh Phú, kế hoạch đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2024, xã Phú Mỹ còn 3/6 ấp chưa có nước sạch…), với chiều dài 120km đường ống, 1.650 hộ thụ hưởng.
4. Hiện tại trên địa bàn huyện Giang Thành đường giao thông chưa đồng bộ, chỉ có tuyến trục chính Quốc lộ N1 và đường Cửa Khẩu Giang Thành nên rất khó khăn để kêu gọi nhà đầu tư phát triển nông nghiệp khu vực phía Nam quốc lộ N1. Để tạo điều kiện kết nối giao thông và kêu gọi đầu tư phát triển nông nghiệp trong thời gian tới, đề nghị UBND tỉnh quan tâm phân bổ kinh phí đầu tư các đường trực ngang kết nối QL N1 với các tuyến phía trong như:
- Nâng cấp, mở rộng đường và cầu HT2.
- Nâng cấp, mở rộng đường Trà Phô.
Trên cơ sở kết quả báo cáo của huyện Giang thành và đi khảo sát thực tế 02 xã Phú lợi và Vĩnh Điều, ông Ngô Hen, Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách, Trưởng đoàn giám sát có đánh giá và kết luận như sau:
- Huyện đã tập trung đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hệ thống điện, lộ giao thông nông thôn, trường học, trạm y tế, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, thủy lợi… ngày càng đồng bộ và hoàn thiện đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ tốt nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của người dân.
- Công tác tuyên truyền, vận động đã được Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể phát động bằng nhiều phong trào thiết thực, xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm hay được lan tỏa trong cộng đồng dân cư; từ đó cả hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân đã hiểu rõ về mục đích, ý nghĩa, nội dung Chương trình và có tinh thần, ý thức trách nhiệm cao trong tham gia xây dựng nông thôn mới.
- Ban chỉ đạo huyện tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện giữ vững, nâng cao các tiêu chí các xã đã đạt chuẩn và tập trung nguồn lực xây dựng 01 xã còn lại đạt chuẩn NTM (xã Phú Lợi đăng ký đạt chuẩn NTM năm 2024)
Khó khăn, hạn chế:
- Bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 với nhiều tiêu chí được bổ sung nội dung, điều chỉnh nâng cao, đòi hỏi mức độ hoàn thành phải cao hơn. Có một số tiêu chí, chỉ tiêu đạt ở mức tối thiểu, chất lượng không cao: thu nhập, nước sạch, phần lớn các trường học chỉ đạt về cơ sở vật chất và thiết bị, chưa đạt chuẩn quốc gia, các thiết chế văn hóa còn thiếu trang thiết bị.
- Công tác tuyên tuyền trong thời gian qua còn thiếu chiều sâu, chưa rộng khắp nên cách tiếp cận của một bộ phận người dân còn hạn chế, chưa có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.
- Vệ sinh môi trường được quan tâm triển khai thực hiện tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề bức xúc, việc bố trí phương tiện thu gom rác thải sinh hoạt chủ yếu ở các cụm, tuyến tập trung dân cư; phần lớn là do các hộ gia đình tự thu gom và xử lý bằng phương pháp đốt hoặc chôn lấp tại gia đình, do đó vẫn còn tình trạng người dân khu vực nông thôn vứt rác bừa bãi, ô nhiễm môi trường nguồn nước ở các sông, tuyến kênh, rạch vẫn còn xảy ra.
Đối với các kiến nghị, đề xuất của huyện Đoàn giám sát ghi nhận và sẽ báo cáo với Thường trực HĐND tỉnh, kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành liên quan quan tâm hỗ trợ cho huyện triển khai thực hiện theo nội dung kiến nghị, đề xuất./.
